Siedzący tryb życia i brak aktywności fizycznej, praca zdalna i izolacja społeczna, przeszkadzający w codziennym funkcjonowaniu ból, zbyt intensywny wysiłek po przerwie czy też Long Covid – wszystko to powoduje, że coraz liczniejsza grupa mieszkańców naszego kraju potrzebuje pomocy fizjoterapeutów. Z przeprowadzonych dotychczas badań i analiz wynika bowiem, że na zwolnieniach lekarskich z powodu bólu kręgosłupa spędziliśmy w 2020 r. ponad 7 milionów dni, ok. 80 proc. ozdrowieńców ma chociaż jeden objaw Long Covid, a blisko połowa aktywnych fizycznie Polaków ograniczyła treningi, co wpłynęło negatywnie na ich kondycję i wagę.
Niestety, mimo że 84 proc. z nas spełnia normy uwzględniające m.in. aktywność transportową, poziom świadomie podejmowanej aktywności fizycznej wciąż pozostaje niewystarczający. Jak wynika z badania MultiSport Index 2021 aż 43% dorosłych Polaków nie realizuje minimalnego poziomu aktywności, który zgodnie z najnowszymi rekomendacjami WHO wynosi 300 minut umiarkowanego wysiłku fizycznego w tygodniu. Obecnie co piąty mieszkaniec Polski podejmuje aktywność fizyczną tylko od 1 do 3 razy w miesiącu, co dziesiąty rzadziej niż raz w miesiącu, a co trzeci (27%) nie podejmuje jej wcale. Wpływa to negatywnie na nasze zdrowie, w tym coraz częściej odczuwany ból kręgosłupa czy przeciążenia związane z brakiem kondycji.
– Obecnie najczęściej zgłaszanymi przez pacjentów dolegliwościami trwającymi u nich od dłuższego czasu są bóle kręgosłupa - od lędźwiowego przez piersiowy aż po szyjny. Aby wesprzeć zdrowie kręgosłupa warto wykonywać przede wszystkim ćwiczenia utrzymujące jego ruchomość. Polecane i najwyżej oceniane w leczeniu problemów kręgosłupa są także takie aktywności jak pilates, joga czy pływanie. Często zgłaszanymi dolegliwościami są bóle przedniej części kolana oraz bóle stawu ramiennego. Co ciekawe, dotyczą one osób mało aktywnych ruchowo, które z różnych przyczyn zaczęły się ruszać rekreacyjnie, np. podejmując aktywność transportową np. do pracy i z powrotem – mówi Andrzej Kępczyński, ekspert ds. fizjoterapii Zdrofit Zdrowe Miejsce, placówek oferujących usprawnianie ruchem. – Warto wspomnieć o ważnym kryterium związanym z odczuwanym bólem. Otóż jest to długość jego trwania. Na tej podstawie odróżniamy ból ostry od przewlekłego. Ten pierwszy trwa zazwyczaj nie dłużej niż miesiąc, podczas gdy z bólem przewlekłym mamy do czynienia przynajmniej 3 miesiące - dodaje.
Zdrowa aktywność
Powrót do aktywności powinno się dobrze zaplanować, by ćwiczenia były bezpieczne dla organizmu. Niestety dla niektórych osób to spore wyzwanie.
– Do głównych błędów związanych z podejmowaniem aktywności fizycznej należą m.in. zbyt intensywny powrót do aktywności po przerwie lub jej zaniechaniu, niedostosowanie poziomu lub rodzaju aktywności do bieżących możliwości organizmu lub stanu zdrowia, a także brak systematyczności czyli podejmowanie nagłego i intensywnego wysiłku co kilka tygodni czy miesięcy. Powodem poważnych kontuzji jest również lekceważenie drobnych niedyspozycji lub naciągnięć, które po pewnym czasie zmieniają się w poważny uraz, który wyklucza ze sportu na dłuższy czas – mówi Andrzej Kępczyński. Jak twierdzi ekspert, coraz częściej u fizjoterapeutów pojawiają się osoby nadużywające sportu w ramach szybkiej rekompensaty za „przesiedziany” lockdown. – Aktywność sportowa z jednej strony poprawia nasze parametry układu sercowo-naczyniowego, ale może mieć także negatywny wpływ na stan naszego aparatu mięśniowo-stawowego. Dotyczy to zarówno osób nadużywających sportu, jak i tych którzy dopiero zaczynają swoją przygodę z nim, zazwyczaj po długim unieruchomieniu związanym z lockdownem. Osoby te w większości przypadków przechodzą stan tzw. zachłyśnięcia się szybkimi wynikami w aktywności. W takich przypadkach problemy, które zgłaszają najczęściej dotyczą układu mięśniowego, jaki i stawowego. Mówimy tu o przeciążeniach ścięgna Achillesa, naderwaniach mięśnia brzuchatego (tzw. łydka tenisisty), zespołach bólowych z przedniego przedziału stawu kolanowego (tzw. kolano biegacza) czy przeciążenia krążka międzykręgowego.
Wpływ aktywności na Long Covid
Fizjoterapeuci coraz częściej pracują z osobami, które w terapii ruchowej upatrują szansę na walkę z długotrwałymi skutkami Covid-19. Z przeprowadzonych badań naukowych wynika, że ok. 80 proc. ozdrowieńców ma chociaż jeden objaw Long Covid utrzymujący się przez tygodnie, a nawet miesiące po wyzdrowieniu. Oznaczałoby to, że obecnie w Polsce zmaga się z nimi ponad 2 miliony osób.
– Do objawów Long Covid należą m.in. obniżenie tolerancji wysiłku fizycznego, występowanie duszności, przewlekłego zmęczenia oraz lęku, zaburzenia nastroju, a także obniżenie ogólnej sprawności fizycznej. Biorąc pod uwagę sposoby wpływu na stan psychofizyczny ozdrowieńców oraz fakt wymaganej wiedzy medycznej z zakresu pulmonologii to właśnie fizjoterapia obejmująca ćwiczenia oddechowe, pozycje ułożeniowe w sytuacjach odczuwania duszności czy ćwiczenia poprawiające ogólną sprawność i stopniową poprawę wydolności, wydaje się idealnie dopasowaną terapią dla tych pacjentów. W naszych placówkach Zdrofit Zdrowe Miejsce zajmujemy się fizjoterapią pacjentów z powikłaniami po Covid-19. W tym celu wykorzystujemy wiedzę naszych fizjoterapeutów w kwalifikowaniu i diagnozowaniu zgłaszających się pacjentów, a następnie prowadzeniu odpowiednich ćwiczeń. Ewenementem jest fakt, że fizjoterapeuci pracują indywidualnie z pacjentami Long Covid-19 na terenie klubu fitness, wykorzystując bardzo bogatą infrastrukturę klubu, a więc wszystkie urządzenia strefy kardio, funkcjonalnej i ciężarów wolnych, co przynosi świetne efekty w rehabilitacji – podsumowuje Andrzej Kępczyński, ekspert ds. fizjoterapii Zdrofit Zdrowe Miejsce.
Fizjoterapeuci odgrywają obecnie ważną rolę w rehabilitacji po COVID-19 - pomagają odzyskać zdrową równowagę w codziennym funkcjonowaniu. Profesjonalny plan przygotowany przez fizjoterapeutę uwzględniający ćwiczenia dopasowane do możliwości pacjenta po przebytym zakażeniu pomoże nie tylko poprawić kondycję, ale także zmniejszy duszność, zwiększy siłę mięśni oraz wpłynie pozytywnie na całą sferę psychiczną.